Hennep in Europa: een vergeten erfgoed
Lang voor katoen de textielmarkten overnam, speelde hennep een centrale rol in het dagelijks leven van mensen in Europa. Deze veelzijdige plant groeide volop op Europese velden en leverde grondstoffen voor alles van kleding tot touw, papier en zelfs bouwmateriaal. De geschiedenis van hennep is diep geworteld in onze cultuur, maar werd grotendeels uitgewist door economische verschuivingen en industriële belangen.
Van oudheid tot middeleeuwen
Hennep werd al in de klassieke oudheid verbouwd in Europa. Grieken en Romeinen gebruikten hennepvezels voor zeilen, kleding en touw. In de middeleeuwen was hennep een standaardgewas, met toepassingen in onder andere scheepvaart, landbouw en ambachtelijke productie.
In veel Europese landen – waaronder België, Nederland, Duitsland en Frankrijk – werden hennepvelden onderhouden door boeren als onderdeel van hun rotatieschema. De plant had weinig nodig om te groeien en liet de bodem vaak gezonder achter dan voorheen.
Hennep als grondstof voor papier en textiel
Wist je dat de eerste boekdrukbijbel van Gutenberg gedrukt werd op henneppapier? Tot diep in de 19e eeuw was hennep de dominante vezel voor papierproductie. Ook kleding, werkplunjes en zelfs militaire uniformen werden vaak uit hennep gemaakt – stevig, ademend en duurzaam.
In kuststreken werd hennep als onmisbare grondstof gezien. De touwen en zeilen van de Europese ontdekkingsschepen werden allemaal vervaardigd uit hennepvezel, dankzij zijn sterkte en weerstand tegen zout en vocht.
De teloorgang van hennep
Vanaf de 18e en 19e eeuw begon de opkomst van katoen, sterk ondersteund door industriële revoluties en koloniale handelsroutes. Katoen kon goedkoop geïmporteerd worden en was eenvoudiger machinaal te verwerken. Daarnaast werd in de 20e eeuw synthetisch materiaal zoals nylon populair, wat de natuurlijke vezels verder naar de achtergrond duwde.
Parallel daarmee groeide de maatschappelijke stigmatisering van hennep, mede door verwarring met andere vormen van de cannabisplant. Dit leidde tot een afbouw van de teelt en het gebruik in Europa.
Een heropleving in zicht
Vandaag wint hennep opnieuw aan belang – als duurzame grondstof in textiel, bioplastics, cosmetica en wellness. Er wordt steeds meer erkend dat deze plant niet alleen deel uitmaakt van ons verleden, maar ook een waardevolle bijdrage kan leveren aan een meer natuurlijke en circulaire toekomst.
👉 Reflect | Learn | Evolve